自治区新闻出版广电局领导到政务服务窗口慰问
| Streptokoke | |
|---|---|
| |
| Streptococcus pyogenes | |
| Nau?na klasifikacija | |
| Domena: | Bacteria |
| Carstvo: | Eubacteria |
| Koljeno: | Firmicutes |
| Razred: | Bacilli |
| Red: | Lactobacillales |
| Porodica: | Streptococcaceae |
| Rod: | Streptococcus Rosenbach, 1884 |
Streptokoke su gram pozitivne bakterije loptastog oblika (koke), koje su raspore?ene u vidu lanca ili niti. Pripadaju grupi fakultativno anaerobnih bakterija, nepokretne su i ne lu?e enzim katalazu (katalaza negativne). Na osnovu vrste hemolize (hemoliza-razlaganje ?elija krvi) podeljene su na α,β i γ hemoliti?ke streptokoke, a na osnovu sastava ?elijskog zida i ljegovog antigeniteta u Lensfildove grupe A-B.
Imaju kuglaste do elipsoidne ?elije promjera 0,5-2,0 μm, raspore?ene su u parovima ili lancima razli?ite du?ine, te su gram-pozitivne, nemotilne (bez aktivnog kretanja), ne tvore spore dok neke vrste tvore sluznice. Fakultativno su anaerobni, aerotolerantni, hemoorganotrofni, fermentativni, uglavnom koriste?i ugljikohidrate uz pomo? kojih pritom ve?inom homofermentativno tvore mlije?nu kiselinu. Osim toga su katalaza-negativni i oksidaza-negativni (bez aktivnosti katalaze i oksidaze), neproteoliti?ki (ne razgra?uju proteine).
Temperaturni raspon rasta i reprodukcije za ve?inu sojeva iznosi 25-45 °C, optimalno blizu 37 °C.
Streptokoki su ?iroko rasprostranjeni i pojavljuju se kao saprofiti u stani?tima koja sadr?e biogenu, organsku tvar, poput biljaka i mrtvog biljnog materijala. Zbog toga i zbog njihove sposobnosti kiseljenja se koriste za konzerviranje biljnog materijala (sila?a, kiselo povr?e) i za proizvodnju kiselih mlije?nih proizvoda poput sira i jogurta. Neki streptokoki ?ive u i na ljudima i sisavcima. Streptococcus vrste, koje pripadaju ljudskom mikrobiomu, se uglavnom nalaze u grlu, crijevima i genitalijama.
Neki streptokoki mogu uzrokovati blage do te?ke bolesti kod ?ivotinja i ljudi, npr.: Streptococcus pyogenes kao piogeni uzro?nik, Streptococcus mutans kao uzro?nik karijesa. Pojava streptokoka u krvi izaziva sepsu (otrovanje krvi).
Kolonije streptokoka razla?u hranljivu podlogu krvni agar, na kojoj hemolizom i kao rezultat tog razlaganja formira se zona hemolize oko kolonija. Na osnovu vrste hemolize streptokoke su podeljene na α,β i γ hemoliti?ke streptokoke.
- Kod α hemolize kolonije streptokoki grade zonu hemolize koja je zelenkaste boje. Do nastanka ove promene dolazi usled stvaranja vodonik peroksida, koji oksididuje hemoglobin u methemoglobin (atom gvo??a je u methemoglobinu trovalentno).
- Kod β hemolize streptokoki stvaraju zonu ?ute boje oko svojih kolonija. U ovoj zoni su razgra?eni svi eritrociti i sav hemoglobin.
- γ hemoliza ozna?ava odsustvo makroskopski vidljive hemolize.
Mnoge streptokoke poseduju u svom ?elijskom zidu polimere ugljenih hidrata, C-supstancu. Ova supstanca se jo? zove i Lensfildov antigen. Na osnovu gra?e ovog antigena streptokoke su podeljene u grupe A-B.
Postoje piogene (izazivaju gnojne infekcije), oralne streptokoke i enterokoke.
| Piogene, hemoliti?ke streptokoke | vrsta hemolize | Lensfildova klasifikacija | osobine |
| Streptokokus piogenes (A-streptokoke) latinski: Streptococcus pyogenes | ? | A | ?est uzro?nik infekcija kod ?oveka, invazivan, kasnije posledice (reumatska groznica, glomerulonefritis) |
| Streptokokus agalakcije (B streptokoke) latinski: Streptococcus agalactiae | ? | B | meningitis i sepsa novoro?en?adi, invazivne infekcije |
| C-streptokoke | β (α,γ) | C | re?e izazivaju gnojne infekcije |
| G-streptokoke | ? | G | re?e izazivaju gnojne infekcije |
| Streptokokus pneumonije (pneumokok) latinski: Streptococcus pneumoniae | α | - | izaziva: zapaljenje plu?a i drugih disajnih puteva, sepsu, meningitis |
| streptokokus bovis latinski: Streptococcus bovis | α,γ | D | kao i enterokoke poseduju antigen D, re?e izazivaju infekcije |
| Oralne streptokoke | |||
| Streptokokus salivarius latinski: Streptococcus salivarius | α,γ | mogu se na?i antigeni: A;C;E;F;G:H;K | zovu se jo? i zelene streptokoke latinski: Streptococcus viridans, izazivaju endokarditis, karijes. |
| Streptokokus sangvis latinski: Streptococcus sanguis | - | mogu se na?i antigeni: A;C;E;F;G:H;K | zovu se jo? i zelene streptokoke latinski: Streptococcus viridans, izazivaju endokarditis, karijes. |
| Streptokokus mutans latinski: Streptococcus mutans | - | mogu se na?i antigeni: A;C;E;F;G:H;K | zovu se jo? i zelene streptokoke latinski: Streptococcus viridans, izazivaju endokarditis, karijes. |
| Streptokokus mitis latinski: Streptococcus mitis | - | mogu se na?i antigeni: A;C;E;F;G:H;K | zovu se jo? i zelene streptokoke latinski: Streptococcus viridans, izazivaju endokarditis, karijes. |
| Streptokoke milerove grupe | |||
| Enterokoke (danas se ubrajaju u posebnu familiju, ne u familiju streptokoka) | |||
| Enterokokus fekalis latinski: enterococcus faecalis | α,(β),γ, | D | ?ive u crevu ?oveka i ?ivotinja, slabo patogeni, mogu izavati endokarditis |
| Enterokokus fecium latinski: enterococcus faecium | α | D | ?ive u crevu ?oveka i ?ivotinja, slabo patogeni, mogu izavati endokarditis |
- Fritz H. Keyser, Kurt A. Bienz Medizinische Mikrobiologie Thieme ISBN 3-13-444810-6
